Östrojen Dominansı

Östrojen dominansı, Östrojenin vücudumuzdaki progesterona baskın olma halidir. Ortalama 28 günlük zaman diliminde ilk 14 gün östrojen; ikinci 14 gün progesteron hakim olmalıdır.

Progesteronun hakim olması gerektiği dönemde östrojen hakim olmaya devam ettiğinde buna östrojen dominansı diyoruz.

Fibrokistik meme, pcos, endometriozis, myom, premenstural sendrom, ağrılı adet dönemi, adet migreni, adet öncesi şikayetlerin artması östrojen dominansındandır. Tahlilde hormonlar normal çıksa bile klinik bulgulara göre tanı koyulur.

Kullandığımız kimyasallar, plastikler, ksenoöstrojenler vücutta yalancı östrojen olarak davranıyor. Bu zaten var olan östrojenle beraber östrojen dominansına neden oluyor. Bazı hastalık ve ilaç tedavilerinden sonrada görülebiliyor. Bunun nedeni; tedaviyi temizlemeye çalışan vücudun östrojen metabolizmasını geride bırakmasındandır. Buda östrojeni biriktirir.

Kilolu kadınlarda östrojenin bir kısmı yağ dokudan salınır. Aşırı yağ kaybında östrojen azalabildiğinden adetler kesilebilir. Kilolu kadınlarda ise fazla yağ dokudan ötürü fazla östrojen salınımı olabilir. Bu durumda yağdan kilo verme istenir.

Ne Yapmalı?

• Östrojen metabolitleri dışkıyla atılır. Bu nedenle kesinlikle kabız olunmamalı. Kabızlık varsa vücutta östrojen fazladır. Çünkü bağırsaktan sürekli geri emilir.
• Kabızlık olup olmadığını anlama -> gaita skalasında tip 3 ve 4 olmalı + sağlam yapılan ana öğün sayısı kadar dışkılama yapılmalıdır. Her gün en az bir kez kesin olmalı.
• Lifli beslenme yapılmalı. Hem çözünebilir hem çözünmez lif olmalı. Amaç -> kabızlığa engel olmak dolayısıyla östrojen metabolitlerini vücuttan atabilmek.
• Antioksidan beslenme yapılmalı. Bol resveratrol, yeşil çay ekstratı, Brasika sebzeleri mutlaka olmalı.
• Glutatyon üretimi destekleyen besinlere yer verilmeli.
• Mor üzüm, nar, yaban mersini, yeşillik, lahanagiller, zerdeçal, zencefil, kırmızı biber ✅
• Süt ürünleri doğal olsa da östrojen dominansı yapmaya çok yatkın olduğu görülmüş araştırmalarda.
• Vücutta inflamasyon arttıkça östrojen de artar. Duyarlılık olan besinler beslenmeden çıkarılmalı. Geçirgen bağırsak varsa bağırsak onarımı için eliminasyon diyeti yapılmalı. Bağırsak florası iyileştirilmeli.
• Vitamin mineral değerleri ‘optimum’ olmalı.
• Terleme ile toksin atımı sağlanmalı.
• Progesteron üretimini destekleyen beslenme -> Bakliyat, kuru yemişler, dengeli yeterli kaliteli protein tüketimi, gökkuşağı renkli sebze ağırlıklı beslenme ✅
• Uyku düzeni sağlanmalı. Uyku kalitesi artırılmalı. Uykusuzluk leptin direncine neden olur. Leptin yüksek olduğunda ise yağ dokudan östrojen salınımı da artar. Hormonlar birbiri ile dans eder haldedir. Dengeyi iyi kurmak lazım.
• Stresi yönetimi + antioksidan beslenme + doğru egzersiz olmazsa (kilolu isek kardiyo; zayıf isek hafif egzersizler yoga pilates gibi) + uyku kaliteli değilse östrojen dominansı ile baş edilmez.

Bu alışkanlıkları ömür boyu devam ettirmek gerekir. Bir kere östrojen baskınlığı olduysa tekrar olması mümkündür. Her şeyim düzeldi deyip sağlıksız yaşam ve beslenmeye dönersek östrojen dominansı yine olur.

Fazile Yılmaz ~
Fonksiyonel Tıp Diyetisyeni
@dytfazileyilmaz