Vejetaryen Beslenme

Kırmızı et, tavuk, balık, süt ve ürünleri, yumurta gibi hayvansal gıdaları sınırlı miktarda ya da hiç tüketmeyen kişilere vejetaryen denir. Vejetaryen beslenme yapan kişiler beslenmelerini besin değeri açısından yeterli derecede düzenlediğinde sağlık yönünden sıkıntı yaşamazlar.

Vejetaryen Çeşitleri

• Vegan: Bal dahil hiçbir hayvansal kaynaklı ürünü kesinlikle tüketmeyen ve genellikle hiçbir hayvansal ürünü kullanmayan kişilerdir.
• Lakto Vejetaryen: Süt ve ürünlerini tüketip diğer hayvansal kaynaklı besinleri tüketmeyenlere denir.
• Ova Vejetaryen: Hayvansal besinlerden sadece yumurtayı tüketen vejetaryenlere denir.
• Lakto Ova Vejetaryen: Süt ve ürünleri yanında yumurtada tüketip diğer hayvansal kaynaklı besinleri tüketmeyen kişilere denir.
• Semi (yarı) Vejetaryen: Kırmızı eti hiç yemeyip tavuk ve balığı sınırlı yiyen kişilere denir.
• Pesko Vejetaryen: Süt ürünleri, yumurta ve balık tüketen vejetaryenlere denir.
• Frutaryen: Sadece meyve ile beslenen kişilerdir.

Vejetaryen Beslenme

• Tüm besin öğelerini alabilmek için besin çeşitliliğine mutlaka özen gösterilmeli.
• Protein kaynağı olarak yumurta, kuru baklagiller, soya, süt, yoğurt gibi besinler ana öğünlerde bulundurulmalıdır. Hiçbir hayvansal gıda alınmıyorsa soya sütü, soya eti, kuru baklagiller, yağlı tohumlar mutlaka her gün tüketilmeli.
• Süt ürünleri, et ürünleri ve balık tüketilmiyorsa B₁₂ vitamini, demir, kalsiyum ve omega-3 yağ asitleri takviyeleri alınarak günlük ihtiyaç karşılanmalı.
• Omega-3 yağ asitleri kaynağı olarak keten tohumu, keten tohumu yağı, fındık, fıstık, ceviz, semizotu, kabak çekirdeği beslenmede yer almalı.
• Beyaz un ve mamülleri yerine tam tahıllı besinler tercih edilmeli, pirinç yerine bulgura yer verilmeli.
• Demir ve kalsiyum ihtiyacı için süt ve ürünleri ile yumurta tüketimine özen gösterilmeli. Tüketilmiyorsa mineral içeriği zengin olan tahin, pekmez beslenmede yer alabilir, hekim kontrolünde takviye ile desteklenmelidir.
• Sınırlı alınan kalsiyumun vücutta kullanılabilmesi için D vitamini kontrolü yapılmalı. Düzenli olarak vücut derisi güneşle temas ettirilmelidir. Eksiklik durumunda takviye alınmalıdır.
• Fazla tuz tüketiminden kaçınılmalı.
• Mevsimine uygun, çeşitli sebze ve meyveler ile kuru meyvelere uygun ölçülerde yer verilmeli.
• Emilimi engellememesi için yemeklerle beraber çay ve kahve içilmemeli.
• Günlük 30 dakika tempolu yürüyüş ya da haftada 3-4 kez fiziksel yapılmalı.
• Günlük yeterli sıvı mutlaka alınmalı.
• Özel durumu olan bebek, çocuk, ergen, yetişkin, yaşlı, hamile, sporcu iseniz mutlaka uzman hekim ve diyetisyenden yardım alınız.

Diyetisyen Fazile Yılmaz