D Vitamininin Görevleri


D Vitamininin Görevleri
Diyetisyen Fazile Kategori: Makaleler
Paylaş:

Vücudumuz için yağda çözünen bir vitamin olan D vitamininin görevleri çok önemlidir. Kandaki seviyesi 10 ng/ml altı eksiklik, 10-30 ng/ml arası yetersizlik, 40 ng/ml ve üzeri yeterli D vitamini olarak görülmektedir. Tercih edilen aralık 50-60 ng/ml iken 100 ng/ml üzerinde olması istenmez.

D Vitamininin Görevleri

  • Kalsiyumun emilimi ve kemiklere yerleşebilmesi, fosfor ve magnezyumun emilimi ve vücutta kullanılabilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır.
  • Düzenli kalp ritmi, tiroit fonksiyonları için gereklidir.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirmesi ile hastalıklardan korur, var olanların iyileşmesini hızlandırır.
  • Anti-kanser özelliktedir. Bazı araştırmalarda prostat, meme, kalın bağırsak kanserlerini D vitamini düzeyi ile ilişkili olduğu görülmüştür.
  • Diyabet (şeker hastalığı) ve metabolik sendrom oluşumunu önlemede kullanılır. Kilo verme metabolizmasını etkiler. (özellikle göbek çevresi yağlanma)
  • İskelet-kas sisteminin kuvvetlenmesi ve kan pıhtılaşmasında görev alır.

D Vitamini Eksikliğinde

  • Kemik erimesi, kemik-kas ağrıları
  • Halsizlik, yorgunluk, aşırı terleme
  • Bağışıklık sistemini zayıflaması
  • Kalp damar sağlığında bozulma
  • Enerjisizlik, uyku düzeninde bozulma
  • Depresyon, moral düşüklüğü, Haşimato gibi tiroit hastalıkları
  • Obezite, kilo vermede zorlanma, şeker hastalığına yatkınlık
  • Stres, performans düşüklüğü, sık grip-nezle olma
  • Hızlı yaşlanma, saç dökülmesi, cilt problemleri
  • Kalitesiz yaşam süreci gibi etkiler görülür.

Hamilelik ve Emzirme Döneminde D Vitamini

Özelikle hamile kadınlarda ve emzirme dönemindeki annelerin kişisel sağlığı ve bebeğin gelişimi için yeterli D vitaminine sahip olması gerekir. Eksikliğinde gebelik zehirlenmesi, tansiyon yüksekliği, düşük doğum ağırlıklı bebek, bebekte gelişim bozukluğu, doğuştan Tip 1 Diyabet (şeker hastalığı), görme problemleri, zeka geriliği, Rikets (çocuklarda görülen kemik hastalığı) görülebilir.

D Vitamini İhtiyacı Nasıl Karşılanır?

Güneşe maruziyetin az olması, beslenme ile yetersiz alımı, ileri derece karaciğer, böbrek hastalıkları, epilepsi gibi bazı ilaçların kullanımı D vitamini eksikliği yapabilir.

Günlük D vitamini gereksinimi kollar, bacaklar ve yüzün çıplak olarak yaklaşık 20 dakika güneşe maruz bırakılması ile karşılanabilir. Uzun süre güneşlenilecekse ilk 20 dakika güneş kremi sürülmemelidir. Çünkü güneş koruyucu kremler (20 faktör ve üzeri) deride D vitamini oluşumuna engel olur.

D vitaminin diğer kaynakları besinlerdir. Yağlı balıklar (somon, sardunya, uskumru, ton balığı), balık yağı, karaciğer, kuru baklagiller ve yumurtada D vitamini doğal olarak bulunur. Az miktarda bazı mantar türlerinde, maydanoz, ısırgan otu ve patateste bulunur. Ülkemizde eksikliği çok görüldüğünden süt ve ürünleri, ekmek, yulaf gibi tahıllar D vitamini yönünden zenginleştirilmektedir. D vitamini yağda eriyen bir vitamin olduğundan bu besinler sağlıklı yağ seçenekleri ile beraber tüketilmelidir.

Sadece beslenme ile yeterli D vitamini alınamamaktadır. Mutlaka deri güneşe maruz kalmalıdır. D vitamini seviyesi belirli aralıklarla kontrol ettirilmeli, doktor tarafından gerekli görüldüğünde takviye alınmalıdır.

D3K2 Kullanımı

Genelde Türk halkında D vitamini seviyesi çok düşük olduğundan hızlı toparlama sağlamak için ilk başta yüksek doz D vitamini kullanılır. (günde 10.000 ünite gibi) Yanına K2 vitamini ile alınmasını öneriyoruz çünkü yüksek doz D vitamini damarlarda ve böbreklerde kalsiyumun çökmesini (kalsifikasyon oluşumu, kireçlenme, böbrek taşı) önlemede K2 işimize yarar. Ayrıca K2 kalsiyumu kemiklere ve dişlere yönlendirir. Kemiklerin güçlenmesini ve yoğunluğunun artmasını sağlar. D vitaminin yan etkisiz olarak işini yapmasını sağlar, işlevselliğini artırır.

Tahlil sonucunda D vitamininiz normal aralıkta geldiyse (70-80 olmalı) bu seviyeyi idame ettirmek için günde 10 kilo başına 1000 ünite D vitamini alımı yeterlidir. Yüksek doz alımına gerek yoktur.

*Pıhtılaşmadan sorumlu vitamin K1 vitaminidir. K2 ile karıştırmamak gerekir. İkisi farklı yönde çalışır. Kan sulandırıcı alan ve pıhtı geçmişi olanlar kişiler K1 vitamini alımına dikkat etmelidir. (özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler) K2 alımında bir sorun yaşamazlar.

*K2 vitamini için çocuklarda yapılmış çok fazla çalışma olmadığından K2’siz D vitamini kullanılmasını öneririm. 1-12 yaş 600 ünite, 0-1 yaş 400 ünite D vitamini alınabilir.

Diyetisyen Fazile Yılmaz

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz?

fazile yılmaz logo
Fazile Yılmaz

İstanbul doğumlu olan Fazile Yılmaz, ortaokul yıllarından beri hayali olan diyetisyenlik mesleği için 2010-2014 yıllarında İstanbul Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünü bitirmiş, Diyetisyen unvanı alarak mezun olmuştur.


Beslenme Günlüğü

beslenme günlüğü